SINIR KOYMANIN ÖNEMİ

 Çocuklar yaşadıkları dünyanın kurallarını anlamak isterler ve buna ihtiyaçları vardır. Tıpkı yetişkinler gibi onlardan ne beklendiğini, diğer insanlarla birlikteyken durdukları yeri, ne kadar ileri gidebileceklerini ve çok ileri gittikleri zaman neler olabileceğini bilmek isterler. Sınırlar bu açıdan bakıldığında; çocukların öğretme ve keşfetme süreçlerinde çok önemli bir role sahiptir, fakat anne babaların öğretmeye çalıştıkları dersler, gönderilen sinyaller çok net olmadığı zaman kolayca yıkılabilir.

ÇOCUKLAR NEDEN SINIRLARA İHTİYAÇ DUYARLAR

( Yeni bir şehre taşınma örneği). Sınırların etkili bir şekilde belirlenmediği evlerde büyüyen çocukların yaşadıkları da buna çok benzerdir. Çocuklar onaylanabilir davranışlar gösterebilmek için, bizim kurallarımız ve beklentilerimiz konusunda net mesajlara ihtiyaç duyarlar.

• Sınırlar, Çocukların Araştırma Yapmalarına Yardımcı Olur. Bu Nasıl Olur ?

Eğer çocuklara davranışlarının başından beri izin verdiğimiz bir şeyi daha sonralarda bir şeyler yolunda gitmediğinde izin vermiyorsak ama daha sonra da bunu yaptığımızda evde kıyamet kopuyor veya çok ağlıyor diye izin vermeye mecburen de olsa devam ediyorsak çocuk buradan deneyimleyerek bilgi topluyor ve davranışını değiştirmeden devam ediyor. Yani; çocuklara sorunları fark edince çok net bir mesaj verip sınır koyarsak o zaman çocuklar deneyimledikleri olaylardan ihtiyaçları olan bilgileri alırlar.

• Sınırlar Onaylanan Davranışları Tanımlar

Sınırlar anlaşılır ve tutarlı olduğu sürece, çocuklar için onları anlamak ve izlemek daha kolay olacaktır ama sınırlar net olmadığı zaman tıpkı karmaşık; ışıksız, levhasız yolda hangi yöne gideceğimizi net levhalar olmadan, yanlış dönüşler yapıp sorunlar yaşayarak deneyimlemek gibi çocuklar da yolun dışına çıkıp başlarını belaya sokabilirler.

• Sınırlar İlişkileri Tanımlar

Çocuklara, belirgin sınırlar sunulduğu zamanlarda, ilişkilerle ilgili önemli soruların cevaplarını almaya başlarlar: Burada yetkili olan kimdir? gibi topladıkları bilgiler, onların yetişkinlerle olan ilişkilerinde ne kadar güç ve kontrol sahibi olabileceklerini keşfetmelerine yardımcı olur. Çocuklar, kendilerine çok fazla güç ve kontrol verildiği zaman etkileri ve otoriteleri konusunda abartılmış bir duyguya kapılırlar. Sınırlar belirsizleşir ve daha çok deneme yaparlar. Durum böyle olunca; diğer insanlarla çelişkili ve zor bir ilişki içine girmelerine neden olur.

• Sınırlar Büyümenin Ölçütüdür

Çocukların kendilerini daha olgun ve sorumlu hissetmeleri için sınırlar gerekir. Çocukların bazı durumları inatla istemelerinin sonucunda, o duruma onay vererek sorumluluk almaya uygun mu yoksa henüz daha zamanının gelmediğinin mi doğru olduğunu onlara gösterebilirsiniz.

• Sınırlar Güvenlik Sağlar

Bizlerin anne baba olarak sınırlar belirlemede kararlı olmamızı ve güvenecekleri bu sınırları onlara sağlamamızı beklerler. Çünkü; güven ve devamlılık duyguları buna bağlıdır yani, saygılı sınırların belirlenmesi çocuklara güven verir. Şöyle ki; çevrelerinde onları doğru yönlendirebilen, koruyabilen güçlü ve kapasiteli ebeveynlerin olması onları güvenli ve mutlu kılar.

SINIRLANDIRMANIN ÇEŞİTLERİ

Çok Kısıtlayıcı Olan Sınırlar ( Aşırı Kontrol )

Ebeveynlerin çocuklara denemek ve keşfetmek için çok az özgürlük verdiği ve genellikle çocukların özgürlüklerinin kısıtlılığından söz ettikleri zamanlarda kötü notlar gibi olumsuz durumların hatırlatıldığı sınır tipidir ve sonuç olarak; bu davranış öğrenme ve sorumluluk kazanmayı engeller bununla birlikte, isyanı körükler.

Çok Geniş Olan Sınırlar ( Kontrolsüzlük )

Sınırlar çok geniş ve kararlılıktan yoksun olduğu zaman, çocuklar sınırları görmezden gelirler ve kabul edilebilir davranışların dışına çıkarlar. Sorumluluk kazanmazlar çünkü onaylanamayacak seçimleri ve davranışlarından sorumlu tutulmazlar. Kontrolsüzlük öğrenmeyi azaltır. Sonuç olarak; öğrenmeyi ve sorumluluk kazanmayı engeller bununla birlikte, aşırı denemeyi ( test etmeyi ) körükler.

Tutarsız Olan Sınırlar ( Karışık Kontrol )

Sınırlar tutarsız olduğunda; çocukların ilerlemesi gereken yol belirgin olmaz ve bunun ne kadarını yapacağını saptamak için deneme yapmaları artar. Sonuç olarak; tutarsız sınırlar çocukları aşırı deneme ve isyana iter.

Dengeli Sınırlar ( Dengeli Kontrol )

Dengeli sınırlar çocukların yeni beceriler öğrenmek için gerek duydukları özgürlüğü sağlar, deneme ihtiyaçlarını azaltır ve sorumluluk kazandırır. Dengeli kontrol sonuç olarak; sağlıklı büyüme ve gelişme için ortam sağlar aynı zamanda öğrenmeyi ve iş birliğini yüreklendirir.

ÇOCUKLAR BÜYÜDÜKÇE SINIR KOYMANIN AYARLANMASI

Çocuklar büyüdükçe, sağlıklı keşiflere izin verecek kadar geniş, güvenliklerini sağlayacak ve sorumluluk kazandıracak kadar kısıtlı ancak gelişim ve değişime fırsat tanıyacak kadar esnek sınırlara ihtiyaç duyarlar. Daha fazla özgürlük ve kontrole hazır olup olmadığını çocuğun davranışı zaten ortaya koyacaktır. Çocuklarınız sizden daha fazla özgürlük talep ettiklerinde; deneyerek ve bilgi toplayarak çocuklarınızın ne kadar özgürlüğe ve sorumluluğa hazır olduğunu anlayabilirsiniz. Her yaş dönemine özgü olarak sınır ve çerçevenin sunulması gerekmektedir. Bu durumda, ebeveynlerin zorlanmaları gayet doğal ve normaldir. Bu konuda dengeli ve sağlıklı ilerlemek için mutlaka bu konuda uzman bir görüş almakta fayda vardır.