Tik Bozukluğu Nedir?

Tikler, hızlı, ani tekrarlayıcı, düzensiz, basit ya da karmaşık hareketler ya da ses çıkarmalarla oluşan davranışlardır. Bu durum her yaşta oluşmakla beraber çoğunlukla ilkokul çağı çocuklarında ve ergenlerde görülmektedir. Okulda çoğunlukla arkadaşlarından kötü uyarılar gelebilir ve  bu durum çocuğun ruhsal durumunu etkilemektedir. Okula gitmek istemeyebilir ve özgüvenini zedeleyebilir.Araştırmalara bakıldığında  sınıfta tik bozukluğu olan çocuk oranı%20-30 civarında olduğu bilinmektedir. Tiklerin genel belirtisinin sesli veya motor tikler olduğu durumlarda ‘Tik Bozuklukları’ denilmektedir. Tik Bozukluklarının belli bir grupları vardır.

Tik Bozukluğunun Çeşitleri Nelerdir?

Basit Tik Bozukluğu; Kendiliğinden ortadan kalkabilen, çoğunlukla tek veya birkaç motor, sesli tik ile şekillenir. Bu durum 18 yaş altı çocuklarda görülmekle birlikte süre bir yıldan azdır.

Kronik Tik Bozukluğu; Çoğunlukla sadece motor, nadir olarak da yalnız sesli tikle şekillenmekte olup süre bir yıldan uzundur.

Üçüncü tik bozukluğu Tourette sendromu’dur.

Tourette Sendromu (TS).

Tourette sendromu diğer adıyla Turet sondorumu olarak bilinmektedir. Tourette sendromu çoğunlukla 11 yaş ve altında başlayıp, birçok motor, en az bir sesli tikten oluşur. Diğer tikler çocğunlukla farklı zamanlarda gözlenir. Fakat gün içinde tik sayısı oldukça fazladır. Tourette sendromu görülen bazıları çocuklarda  küfür kullanma durumu (koprolali) onları zorda bırakabilir. Bu çocuklarda dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu (DEHB), öfke içeren davranışlar, yüksek kaygı durumu, duygularda karmaşa ve takıntılı düşünce ve davranışlar, bazen de kendisine zarar verme davranışları görülmektedir.

Tikler çoğunlukla 2 ile 15 yaş arasında, ortalama olarak 6 yaş civarında dikkat çekmeye başlar. Genelde sesli tiklerin motor tiklerden daha sonra, küfür ise ergenlikte başlar. Erkeklerde kızlara göre görülme oranı 3-4 daha fazladır. Tikler azalıp artma dönemleri gösterirler. Erişkinliğe doğru tiklerin şiddetinin azaldığı görülür.

Tikler, tip açısından farklılıklar gösterir. Şiddetleri, sıklıkları ve süreli değişkenlik gösterebilir.

Basit motor tikler; kafa sallama, omuz silkme, göz kırpma, burun kıvırma gibi hareketlerdir.

Karmaşık motor tikler; Bazı basit hareketler peş peşe olur veya birleşik sıralanma oluşur. Yüz ve bedende bükülmeler, yersiz sıçramalar, dokunma,kusma,öğürme, koklama, vurma veya müstehcen davranışlar vb. durumlarda gözlemlenebilir.

Sesli (fonik) tikler; Homurtu, koklama, havlama sesi , hırıltı vb. Bu sesler konuşma esnasında fazlaca gelirse kekemeliği taklit edebilirler.  Vokal tikler,  birkaç sözcüğün tekrarlanması ile oluşur. Bu sözcükler hastanın karşısındakinin ya da kendisinin sözcükleri olabilir.

Bu durum erişkinlerde görülme olasılığı daha yüksek olup, çocuklarda da tik öncesi rahatsızlık duyumu tanımlanmaktadır.Bu duyum sanki hastayı tike zorluyormuş gibidir. Önceden belirti gibi görünen bu duyum hareketin tipine veya yerine göre farklılık gösterir. Tikler çoğunlukla çocuk eğlenceli vakit geçirirken, etkinlik sırasındayken, dikkatini yoğunlaştırdığı zamanlarda ve uykuda azalır. Stres, beklenti, düş kırıklığı, kaygı, yorgunluk, öfke gibi durumlarda da artmaya başlar.

Çocuklarda Tikler ve Tourette Sendromu’nda Tedavi

Genelde tikler hafif olduğunda tedaviye gerek duyulmaz. Aslında çoğumuzda bazı tikler ya da tekrar eden  amacı olmayan, hareketlerimizin olduğunu fark ederiz. Tedavi gerektiren durumlarda ise tiklerin haricinde davranış, dikkat, ruhsal durum gibi işlevlerde aksamalar gözlemlenir. Kaygıyı kontrol altına almak tikleri büyük ölçüde baskılar. Yani tik bozukluklarında  psikoterapi  çok önemli yere sahiptir. Psikoterapinin yanı sıra tiklerin hastayı ciddi derecede rahatsız edici durumda olduğunda ilaç tedavisi psikoterapiyle birlikte sürdürülür.

 

 

 

 

 

Tik Bozukluğu / Tourette Sendromu

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir